ورود شتاب افزون تکنولوژی در حوزه های مختلف کسب و کار و شرایط بازار رقابتی، شرکتها را وادار کرده است تا مدیریت سازمان خود را چابک تر نمایند و واکنش سریعتری به نیازهای مختلف بازار داشته باشند. در این میان انبار بعنوان یکی از واحدهای اصلی بسیاری از صنایع تولیدی و شرکتهای بازرگانی، نقش مهم و غیر قابل انکاری را ایفا می نماید. در واقع مدیریت موجودی در انبارها ارتباط مستقیمی با نوع سیستم قفسه بندی و سطح مکانیزاسیون مدنظر دارد. برخی از سیستمهای قفسه بندی همچون قفسه بندی شاتل درایوین سطح جدیدی از مکانیزاسیون و نوآوری را به سازمان عرضه می کنند و می توانند تحول جدیدی را در این عرصه به نمایش بگذارند.
قفسه شاتل درایوین چیست؟
سیستم قفسه بندی شاتل درایوین از دو جزء اصلی تشکیل شده است:
- قفسه بندی درایوین با ریلهای مخصوص شاتل
- ماشین جابجایی پالت در داخل قفسه به نام شاتل
در مقالات قبلی به تفصیل درباره قفسه بندی درایوین و مزایا و محدودیتهای آن مطالبی را عنوان کرده بودیم، ساختار قفسه ها در سیستم شاتل درایوین تشابه زیادی با قفسه بندی درایوین دارد و مهمترین تفاوت آن در ریلهایی است که به این سیستم اضافه شده اند. بعبارت دیگر در قفسه شاتل درایوین دو نوع ریل وجود دارد، یک ریل جهت استقرار پالت و یک ریل که در زیر ریل پالت قرار می گیرد جهت حرکت ماشین شاتل در داخل تونل در نظر گرفته می شود. البته مشخصات و ویژگیهای ریلی که ماشین شاتل بر روی آن حرکت می کند کاملا متفاوت می باشد.
مکانیزم عملکردی شاتل درایوین چگونه است؟
در سیستم قفسه بندی شاتل درایوین Shuttle Drivin، جهت جابجایی و گذاشت و برداشت پالتها در داخل قفسه ها از دو ماشین مختلف استفاده می شود. در داخل قفسه ها، ماشین شاتل وظیفه جابجایی پالتها را بعهده دارد و در داخل انبار ماشینهایی مانند لیفتراک یا ریچتراک وظیفه جابجایی شاتلها را از یک کانال یا تونل به یک کانال یا تونل دیگر بعهده دارند. بعبارت دیگر، ماشین شاتل به تنهایی نمی تواند از یک کانال به کانال دیگر جابجا شود و جهت انجام این امر حتما نیاز به یک ماشین دیگر در انبار می باشد. البته در برخی انبارهای مکانیزه، جابجایی ماشینهای شاتل توسط یکسری ماشینهای خاص بصورت اتوماتیک صورت می پذیرد و دیگر نیازی به استفاده از ماشینهای واسطه مانند لیفتراک نیست.
شاتلهای جدید به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که امکان نظارت و کنترل عملیات آنها از راه دور به راحتی وجود دارد و به هنگام جابجایی آنها توسط ماشینهای گذاشت و برداشت بار، شاخ لیفتراک یا ریچتراک، به قسمت زیرین شاتل که حالت آهنربایی دارد، متصل شده و شاتل به تونل یا مکانی دیگر انتقال می یابد.
لازم به ذکر است راه اندازی سیستم شاتل درایوین منوط به استفاده از نرم افزار مخصوص به خود می باشد که می بایست زیرساختهای آن بطور جداگانه مدنظر قرار گیرد.
مزایای بکارگیری قفسه بندی شاتل درایوین
قفسه بندی شاتل درایوین علاوه بر رفع بسیاری از مشکلات مربوط به قفسه بندی درایوین سنتی، بسیاری مزایا و منافع دیگر را نیز فراهم می نماید که مهمترین آنها به شرح ذیل می باشد:
- سرعت و دقت گذاشت و برداشت بار در داخل قفسه ها افزایش می یابد.
- خطاهای عملیاتی کاهش می یابد.
- امکان مدیریت موجودیها بر مبنای دو اصل FIFO و یا LIFO براحتی فراهم می گردد.
- نیاز به تردد ماشینها در داخل تونلهای قفسه بندی مرتفع می گردد.
- تنوع گذاشت و برداشت بار در داخل قفسه ها افزایش می یابد.
- سطح مکانیزاسیون انبار بطور قابل توجهی افزایش می یابد.
نکات قابل توجه جهت استفاده از قفسه شاتل درایوین
طراحی استاندارد و بهینه سیستم شاتل درایوین در انبارها مستلزم رعایت برخی نکات اساسی است که عدم توجه بدانها، ممکن است عملیات انبار را با مشکلات مختلفی مواجه کند. در ادامه برخی از موضوعاتی که به هنگام استفاده از این سیستم باید مدنظر قرار گیرد، بطور اجمالی اشاره می گردد:
- پالت مورد استفاده: شکل و ابعاد پالت، نقش بسیار مهمی در طراحی قفسه شاتل درایوین دارد. ویژگیها و مشخصات برخی پالتها به گونه ای است که امکان استفاده از شاتل درایوین را با مشکل مواجه می سازد، علاوه بر آن تحمل پالت و وزن آن نیز عامل بسیار مهمی محسوب می شود.
- میزان تنوع کالاها: در صورتی که کالاها از تنوع بسیار زیاد و حجم کمی برخوردار باشند، استفاده از این نوع سیستم قفسه بندی به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
- سرعت گردش کالا: حجم گردش کالا و میزان ورود و خروج کالاها در انبار نیز عامل بسیار مهمی است که به هنگام طراحی این سیستم قفسه بندی باید مورد توجه قرار گیرد.
سخن پایانی
سیستم قفسه بندی شاتل درایوین بعنوان یکی از سیستمهای جدید در صنعت انبارداری، در صورتی که ملاحظات مربوط به طراحی و بکارگیری آن در انبار به خوبی مدنظر قرار گیرد، کمک شایانی به عملیات انبارداری خواهد کرد. این سیستم می تواند رویکرد نوینی از تکنولوژی را در اجرای عملیات انبار ایجاد نماید و مدیریت موجودی در انبار را با توجه به سطح مکانیزاسیون تعریف شده تسهیل نماید، لازم به ذکر است استفاده از این سیستم با توجه به ماهیت طراحی آن و سطح تکنولوژی مورد استفاده، مستلزم صرف برخی هزینه های بیشتر است که صد البته در صورت رعایت تمامی مواردی که در بالا بدان اشاره شد، این هزینه عملا نوعی سرمایه گذاری محسوب می گردد و مزایای منحصر به فردی برای سازمان به همراه خواهد داشت.
